Video Cần làm gì để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Bài viết sau đây cung cấp thông tin về các triệu chứng, phân loại và cách điều trị cho một loạt các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa phổ biến.
Phân loại nhiễm trùng đường tiêu hóa
Một người bị nhiễm trùng đường tiêu hóa có thể bị buồn nôn, đau bụng và chán ăn.
Có 3 loại nhiễm trùng đường tiêu hóa chính:
- Vi khuẩn
- Vi rút
- Ký sinh trùng
Vi khuẩn
Các vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiêu hóa phổ biến bao gồm:
- Salmonella
- Escherichia coli (E. coli)
- Clostridium perfringens
- Listeria
- Staphylococcus (tụ cầu khuẩn)
Mặc dù hầu hết mọi thực phẩm bị ô nhiễm đều có thể gây nhiễm trùng, nhưng một số thực phẩm lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn những thực phẩm khác, bao gồm:
- Thịt, trứng chưa nấu chín hoặc sống
- Sữa và nước trái cây chưa tiệt trùng
- Nước bị ô nhiễm
- Thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm thịt và trứng, không được bảo quản lạnh tốt
- Thịt nguội
- Trái cây và rau sống hoặc chưa rửa
Ngoài ra, những người bị nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn có thể lây lan vi khuẩn sang thức ăn họ tiếp xúc. Sau đấy, thực phẩm này có thể lây nhiễm sang người khác nếu tiêu thụ thực phẩm đó.
Vi rút
Nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi rút rất phổ biến, có thể do nhiều loại vi rút gây nên, và người ta thường gọi đây là bệnh cúm dạ dày (viêm dạ dày – ruột do vi rút). Norovirus là một loại vi rút gây viêm dạ dày ruột phổ biến. Theo thống kê, norovirus gây ra từ 19 – 21 triệu ca bệnh cúm dạ dày tại Hoa Kỳ mỗi năm. Vắc xin có thể ngăn ngừa một số loại bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi rút, bao gồm cả rotavirus.
Ký sinh trùng
Giun, sán đường ruột đến những loại sinh vật đơn bào nhỏ bé có thể gây nhiễm ký sinh trùng đường tiêu hóa. Hai bệnh nhiễm ký sinh trùng đường ruột phổ biến nhất là nhiễm Giardia và nhiễm Cryptosporidiosis.
Tiếp xúc với phân người trong đất có thể lây lan các ký sinh trùng này. Bệnh nhân cũng có thể mắc các bệnh nhiễm trùng này do uống hoặc bơi trong nước bị ô nhiễm.
Một số bệnh nhiễm ký sinh trùng có thể lây lan từ động vật sang người, bao gồm bệnh Toxoplasmosis mà mọi người có thể tiếp xúc với phân mèo.
Triệu chứng của nhiễm trùng đường tiêu hóa
Các triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng đường tiêu hóa bao gồm tiêu chảy, nôn, buồn nôn, đau bụng…(nguồn: gi.md)Hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa đều có các triệu chứng tương tự nhau, mặc dù có thể khác nhau về mức độ nghiêm trọng.
Các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiêu hóa bao gồm:
- Tiêu chảy
- Buồn nôn, nôn
- Đau bụng
- Ăn mất ngon
- Sốt
- Đau cơ
- Mất cân bằng điện giải
- Đầy hơi và chướng bụng
- Giảm cân không chủ ý
Hầu hết các bệnh đường tiêu hóa do vi rút đều khởi phát đột ngột và kéo dài dưới 1 tuần. Nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn có thể có biểu hiện tương tự như nhiễm vi rút, nhưng một số có thể gây sốt cao hoặc tiêu chảy ra máu. Còn nếu nguyên nhân do ký sinh trùng gây ra thì thường có máu hoặc chất nhầy trong tiêu chảy và bệnh có thể kéo dài cho đến khi được điều trị.
Khi nào cần đi khám
Bạn cần đi khám ngay lập tức có các triệu chứng bị nhiễm trùng đường tiêu hóa mà có dấu hiệu mất nước như da không phẳng trở lại sau khi bị véo, mắt và má trũng sâu… (nguồn: seniorsmatter.com)Hầu hết các trường hợp không cần đến gặp bác sĩ nếu có các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiêu hóa. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Đau bụng dữ dội
- Sốt cao
- Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày
- Phân đen hoặc hắc ín
- Tiêu chảy từ 6 lần trở lên một ngày
- Thường xuyên nôn
- Thay đổi trạng thái tinh thần
Người lớn cũng nên đi khám bác sĩ nếu có các triệu chứng bị nhiễm trùng đường tiêu hóa mà không thể giữ được chất lỏng hoặc có dấu hiệu mất nước, như:
- Cực kỳ khát
- Nước tiểu sẫm màu, tiểu ít lần
- Má và mắt trũng sâu
- Khô miệng
- Da không phẳng trở lại sau khi bị véo
- Trạng thái lâng lâng
Một số đối tượng cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ khi bị nhiễm trùng đường tiêu hóa vì có nguy cơ bị biến chứng cao hơn, bao gồm:
- Phụ nữ mang thai
- Những người có suy giảm hệ miễn dịch
- Người cao tuổi
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Điều trị nhiễm trùng đường tiêu hóa
Một số bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa, đặc biệt là do ký sinh trùng, cần có đơn thuốc của bác sĩ. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh sẽ thuyên giảm mà không cần điều trị hay can thiệp y tế. Chúng ta có thể giúp hệ thống miễn dịch của mình chống lại nhiễm trùng tại nhà bằng cách nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần được chăm sóc hỗ trợ để bù nước trong bệnh viện.
Các biện pháp khắc phục tại nhà
Chúng ta có thể giúp hệ thống miễn dịch của mình chống lại nhiễm trùng đường tiêu hóa tại nhà bằng cách nghỉ ngơi và uống nhiều nước. (nguồn: m.yersinclinic.com)Những người bị nhiễm trùng đường tiêu hóa có thể giúp điều trị bệnh tại nhà bằng cách:
- Nghỉ ngơi
- Uống nước thường xuyên, từng ngụm
- Sử dụng thuốc không kê đơn một cách thận trọng
- Ăn thức ăn nhạt, dễ tiêu khi cảm thấy khỏe hơn
Phòng ngừa nhiễm trùng đường tiêu hóa
Thực hành rửa tay tốt là một trong những phương pháp hàng đầu để ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiêu hóa. (nguồn: mountelizabeth.com.sg)Nhiều bệnh đường tiêu hóa rất dễ lây lan, nhưng chúng ta có thể thực hiện các phương pháp phòng ngừa hiệu quả.
Các chuyên gia khuyến nghị các biện pháp sau để ngăn ngừa nhiễm vi rút:
- Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước
- Không dùng nước rửa tay chứa cồn để thay cho rửa tay
- Thực hành an toàn thực phẩm, bao gồm rửa sạch thực phẩm và ăn chín uống sôi
- Khi bị ốm, tránh nấu ăn hoặc chuẩn bị thức ăn cho người khác
- Khử trùng các bề mặt cứng bằng thuốc tẩy
- Giặt quần áo hoặc khăn trải giường cẩn thận
Để tránh nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn, các chuyên gia khuyến nghị:
- Rửa tay và các bề mặt trước, trong và sau khi chế biến thực phẩm
- Tách thịt sống, hải sản, thịt gia cầm và trứng khỏi thức ăn chế biến sẵn
- Nấu chín thức ăn và tránh thức ăn chưa nấu chín
- Làm lạnh thực phẩm dưới 4°C trong vòng 2 giờ sau khi nấu
Những người có nguy cơ cao bị nhiễm trùng đường tiêu hóa và các biến chứng cũng nên tránh thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín từ động vật, các sản phẩm sữa và nước trái cây chưa tiệt trùng, hay rau sống.
Để tránh bị nhiễm ký sinh trùng đường tiêu hóa, các biện pháp đưa ra là:
- Thực hành vệ sinh tốt bao gồm cả rửa tay
- Tránh thức ăn và nước bị ô nhiễm
- Thận trọng khi đi du lịch đến các khu vực phổ biến nhiễm ký sinh trùng hơn
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa bệnh Toxoplasmosis, bao gồm tránh đụng đến hộp vệ sinh cho mèo nếu đang mang thai
Kết luận
Nhiễm trùng đường tiêu hóa có thể do vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng. Bất kể nguyên nhân là gì, các triệu chứng đều khó chịu và có thể bao gồm tiêu chảy, đau bụng và buồn nôn.
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa sẽ tự khỏi và việc nghỉ ngơi, uống nhiều nước có thể giúp quá trình cơ thể hồi phục nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, nếu có các triệu chứng mất nước hoặc biến chứng thì bạn hãy đi gặp bác sĩ để được điều trị thích hợp.